İkinci El Araç Alırken "Ağır Hasar Kayıtlı" Araç Ne Demek? Tramer Sorgulama Detayları
İkinci el otomobil piyasası, hayalindeki araca daha uygun koşullarda sahip olmak isteyenler için büyük fırsatlar sunar. Ancak bu süreçte dikkatli adımlar atmak, özellikle de "ağar hasar kaydı" gibi kritik kavramları bilmek, ileride yaşanabilecek büyük mağduriyetlerin önüne geçer. Peki, alım-satım kararlarını doğrudan etkileyen ve sıkça duyduğumuz ağır hasar kaydı tam olarak ne anlama geliyor? Pert kaydından farkı ne? Gelin, bu önemli konuyu ve Tramer sorgulamasının tüm detaylarını adım adım inceleyelim.
"Ağır Hasar Kaydı" Nedir? Neden Önemlidir?
Ağır hasar kaydı, bir aracın geçmişte karıştığı kaza veya maruz kaldığı hasar (yangın, sel vb.) sonucunda, sigorta şirketi tarafından yapılan ekspertiz değerlendirmesiyle onarım masraflarının, aracın o günkü piyasa değerine (rayiç bedeline) yaklaştığı veya onu aştığı durumlar için Tramer (Trafik Sigortaları Bilgi ve Gözetim Merkezi) sistemine işlenen bir kayıttır.
Genellikle onarım maliyeti, aracın rayiç bedelinin %70'ine ulaştığında veya bu oranı aştığında, sigorta şirketi aracı "pert" yani tam hasarlı olarak kabul eder. Bu durumda sigorta şirketi, araç sahibine aracın piyasa değerini öder ve aracı üzerine alır. Daha sonra bu araçlar, sigorta şirketleri tarafından ihale yoluyla satılır. Aracı satın alan kişi veya kurumlar tarafından onarıldıktan sonra "ağır hasar kayıtlı" veya "pert kayıtlı" olarak tekrar trafiğe çıkarılır.
Bu Kayıt Neden Bu Kadar Önemli?
Güvenlik Riski: Ağır hasar görmüş bir aracın şasi, direkler veya podye gibi ana iskelet sistemleri zarar görmüş olabilir. Bu tür onarımlar ne kadar profesyonelce yapılırsa yapılsın, aracın orijinal fabrika dayanıklılığını ve kaza anındaki güvenlik performansını olumsuz etkileyebilir.
Değer Kaybı: Ağır hasar kaydı, bir aracın ikinci el piyasa değerini ciddi oranda düşürür. Satın alırken uygun fiyatlı gibi görünse de, satmak istediğinizde normal bir araca göre çok daha fazla değer kaybı yaşatır.
Kasko Problemleri: Birçok sigorta şirketi, ağır hasar kayıtlı araçlara kasko sigortası yapmaktan kaçınır veya çok yüksek primler talep eder. Bu da aracın kullanım maliyetini artırır.
Sıkça Karıştırılan Kavramlar: Pert Kaydı ve Ağır Hasar Kaydı Farkı
Halk arasında bu iki terim genellikle birbirinin yerine kullanılsa da aralarında teknik bir nüans bulunur:
Pert Kaydı (Tam Hasar): Aracın onarım masraflarının, sigorta değerine ulaştığı veya aştığı ve aracın ekonomik olarak onarılamaz hale geldiği durumdur. Sigorta şirketi aracı sahibinden alarak tazminatını öder. Araç trafikten çekilir.
Ağır Hasar Kaydı: Pert işlemi görmüş bir aracın onarıldıktan sonra tekrar trafiğe çıkmasıyla oluşan kayıttır. Bazen de araç pert işlemi görmeden, yani sigorta şirketi tarafından alınmadan, sadece yüksek maliyetli bir kazaya karıştığı için bu kayıt işlenebilir.
Sonuç olarak, "pert kaydı" hasarın boyutunu, "ağır hasar kaydı" ise bu hasarın Tramer sistemindeki resmi adını ifade eder. Bir araç ağır hasar kayıtlı ise, büyük ihtimalle geçmişinde bir pert işlemi görmüştür.
Tramer Sorgulama Nasıl Yapılır? Adım Adım Hasar Kaydı Detayları
Bir aracın hasar geçmişini öğrenmenin en güvenilir yolu Tramer sorgulaması yapmaktır. Bu sorgulama ile aracın karıştığı kazaları, hasar tutarlarını, değişen parçalarını ve sigorta detaylarını öğrenebilirsiniz.
En Hızlı Yöntem: SMS ile Sorgulama (5664)
Tüm operatörlerden (Turkcell, Vodafone, Türk Telekom) 5664'e kısa mesaj göndererek detaylı sorgulama yapabilirsiniz. Bu hizmet ücretlidir.
Genel Hasar Geçmişi Sorgulama: Aracın plakasını bitişik olarak yazıp 5664'e gönderin. (Örnek: 34ABC123) Bu sorgulama ile aracın hasar geçmişi olup olmadığı ve varsa kaza tarihleri ile hasar tutarları cebinize gelir.
Değişen Parça Sorgulama: Daha detaylı bilgi için PARCA boşluk PLAKA boşluk KAZA TARİHİ yazıp 5664'e gönderin. (Örnek: PARCA 34ABC123 01.01.2024) Bu mesajla, belirtilen tarihteki kazada değişen orijinal parçaları ve tutarlarını öğrenebilirsiniz.
Detaylı Araç Bilgisi Sorgulama: DETAY boşluk PLAKA yazıp 5664'e göndererek aracın marka, model, tescil birimi, trafiğe çıkış tarihi, son sahiplik süresi ve kasko durumu gibi bilgilerine ulaşabilirsiniz.
Diğer Sorgulama Yöntemleri
Sigortam360 Web Sitesi ve Uygulaması: Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi'nin (SBM) resmi platformu olan https://www.google.com/search?q=sigortam360.com üzerinden plaka veya şasi numarası ile çok daha detaylı sorgulamalar yapabilirsiniz.
e-Devlet Kapısı: e-Devlet şifreniz ile giriş yaparak "Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama" hizmeti üzerinden adınıza kayıtlı araçların veya satın alacağınız aracın hasar geçmişini kontrol edebilirsiniz.
Ağır Hasar Kayıtlı Araç Alınır mı? Riskler ve Avantajlar
Bu, ikinci el araç alıcılarının en çok ikilemde kaldığı sorudur. Karar verirken duygusal değil, mantıksal ve finansal bir değerlendirme yapmak gerekir.
Avantajları:
Düşük Fiyat: Ağır hasar kayıtlı araçların en büyük ve tek cazibesi, piyasa değerlerinin emsallerine göre %30 ila %50 arasında daha ucuz olmasıdır. Bu durum, kısıtlı bir bütçeyle daha yeni model veya daha üst segment bir araca sahip olma imkanı tanıyabilir.
Riskleri ve Dezavantajları:
Güvenlik Zafiyeti: En önemli risk budur. Aracın iskelet sisteminde yapılan işlemler, gelecekteki bir kazada hayatınızı tehlikeye atabilir. Airbag'lerin açılıp açılmadığı, onarılıp onarılmadığı veya tamamen iptal edilip edilmediği mutlaka kontrol edilmelidir.
Sürekli Masraf: Kaliteli yapılmamış bir onarım, ilerleyen zamanlarda mekanik, elektronik veya kaporta aksamında sürekli yeni masraflar çıkarabilir.
Düşük Satış Değeri: Aracı satmak istediğinizde, alırken ödediğiniz uygun fiyatın bir benzeriyle karşılaşırsınız ve aracı elden çıkarmak normal bir araca göre çok daha zor olabilir.
Kasko ve Sigorta Sorunları: Kasko yaptıramama veya çok yüksek bedellerle yaptırmak zorunda kalma ihtimali yüksektir.
Karar Vermeden Önce Mutlaka Yapılması Gerekenler:
Eğer tüm risklere rağmen ağır hasar kayıtlı bir araç almayı düşünüyorsanız, şu adımları atlamayın:
Kurumsal Ekspertiz Raporu: Aracı mutlaka alanında uzman, kurumsal ve güvenilir bir ekspertiz firmasına götürün. Özellikle şasi, podye, direkler ve airbag kontrolünü detaylıca yapmalarını isteyin.
Onarım Belgelerini İsteyin: Mümkünse, satıcıdan araca ait kaza fotoğraflarını ve onarım sürecinde hangi serviste, hangi işlemlerin yapıldığına dair fatura ve belgeleri talep edin.
Fiyat Karşılaştırması Yapın: Aracın hasarsız emsalleri ile arasındaki fiyat farkını iyi analiz edin. Bu fark, alacağınız riske ve katlanacağınız potansiyel masraflara değecek düzeyde olmalıdır.
Sonuç olarak, ağır hasar kayıtlı bir araç almak, bilinçli bir tüketici için "asla alınmaz" demek değildir. Ancak bu, çok daha fazla araştırma, dikkat ve profesyonel kontrol gerektiren, yüksek riskli bir yatırım kararıdır. Özellikle araç mekaniği ve kaportası hakkında yeterli bilginiz yoksa, bu tür araçlardan uzak durmak genellikle en güvenli yoldur.